ΙΣΤΟΡΙΚΑ

To τρένο για το Λαύριο

Οι παλαιότεροι θυμούνται ασφαλώς το τρένο, το οποίο περνούσε από την περιοχή μας, ερχόμενο ή πηγαίνοντας στο Λαύριο. Η ιστορία του τρένου ξεκινά στις 22 Ιουνίου 1882, ημέρα που κυρώθηκε από τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, τον Υπουργό Οικονομικών Παύλο Καλλιγά και τον Πρόεδρο της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου, Δημήτριο Μουτζόπουλο η «ΣΥΜΒΑΣΙΣ της 4ης Μαΐου 1882, περί «κατασκευής σιδηροδρόμου από Λαυρίου εις Αθήνας» .

Επρόκειτο για μια γραμμή καθαρά «προαστιακού» χαρακτήρα, που εξυπηρετούσε τα χωριά της Βόρειας και της Ανατολικής Αττικής, αλλά κυρίως τα μεταλλεία στο Λαύριο. Η κύρια γραμμή εγκαινιάστηκε στις 20 Ιουνίου 1885. Στην αρχή η αφετηρία της  βρισκόταν στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην οδό Λιοσίων (Αττική). Αργότερα η αφετηρία μετακινήθηκε στην πλατεία Λαυρίου.

Η γραμμή κατευθυνόταν προς Βορρά μέσω Πατησίων και Ποδαράδων (ονομασία της Ν. Ιωνίας πριν το 1922) και στον σταθμό του Ηρακλείου διαχωριζόταν σε δύο γραμμές. Η μία συνέχιζε προς τα βόρεια και μέσω Αμαρουσίου, κατέληγε στην Κηφισιά και η άλλη συνέχιζε ανατολικά και μέσω Φιλοθέης, Χαλανδρίου, Γέρακα, Κάντζας, Λιοπεσίου (Παιανία), Κορωπίου, Μαρκοπούλου, Καλυβίων, Κερατέας και Θορικού, κατέληγε στο Λαύριο.

Η χάραξη μετά το Ν. Ηράκλειο ήταν η εξής (χρησιμοποιώντας οδούς του σήμερα): Μαρ. Αντύπα, Σπυρ. Λούη, Λαυρίου/Αγ. Γεωργίου, Καποδιστρίου, Παπανικολή/Παλαιολόγου, (που δεν υπήρχε τότε ως οδός. Ο σταθμός Καλογρέζας ήταν γνωστός με το προσωνύμιο «Νέα Αλεξάνδρεια», γεγονός που παραπέμπει στη Φιλοθέη, η οποία ονομαζόταν έτσι πριν πάρει το όνομα «Φιλοθέη». Δεν είναι γνωστό πότε εγκαινιάστηκε. Σίγουρα πάντως πριν από το 1919. Φαίνεται πως καταργήθηκε σύντομα γιατί  στα σχέδια της εταιρίας «Καλογρέζα» που δημοσιεύτηκαν το 1926 αναφέρεται ως σταθμός εξυπηρέτησης μόνο εκείνος του Ν. Ηρακλείου.

«Απομεινάρια» της γραμμής υπάρχουν σήμερα στη λωρίδα πράσινου ανάμεσα στις οδούς Λαυρίου και Αγίου Γεωργίου. Διασώζονται ράγες πάνω στη μικρή γέφυρα, που βρίσκεται περίπου στο ύψος της οδού Πευκών/Νεαπόλεως. Κοντά μας επίσης διασώζεται ένας σταθμός, αυτος στο Χαλάνδρι, που βρίσκεται επί της Παπανικολή κοντά στη διασταύρωση με την οδό Παπαρρηγοπούλου.

Το τέλος του τρένου στην περιοχή μας ήρθε το 1957. Η γραμμή του Λαυρίου κρίθηκε ως «ζημιογόνα» και «αναχρονιστική» και «ανεστάλη προσωρινώς η λειτουργία της!»  Καταργήθηκε το 1963.